İstanbul’un ihtişamlı eserlerinden biri olan Dolmabahçe Sarayı, İstanbul Boğazı’nın mükemmel bölgesinde yer almaktadır. Günümüzde bile Dolmabahçe Sarayı’na bakıldığında, görkemli haliyle hala ilgilerin odak noktası halindedir.
Yaşamınızı İstanbul’da idame ettiriyorsanız veya İstanbul’a turistik amaçla ziyaret gerçekleştirecekseniz, Dolmabahçe Sarayı’na mutlaka uğramalısınız. İşte Boğaz’ın mükemmel yapılarından Dolmabahçe Sarayı’nın hikayesi…
İnşa Edilmeden Önceki Süreç
Dolmabahçe Sarayı inşasına başlanılmadan önce Evliya Çelebi, bu bölgede Osmanlı Devleti padişahlarından Yavuz Sultan Selim’in bir köşk inşa ettirdiğini kaynaklarında geçirmekteydi.
400 yıl önce Dolmabahçe Sarayı’nın yer aldığı alan Osmanlı Kaptan-ı Deryası’nın donanma gemilerini bulundurduğu bir koy olarak bilinmekteydi. O zamanlar bu koyda denizcilik törenleri düzenlenmekteydi. Ancak bir zaman sonra bataklık şeklini almaya başladı.
17. yüzyılda ise koy doldurulmaya başlandı. Doldurulma işlemi tamamlandıktan sonra bu koy Hasbahçe ismiyle anıldı. O dönemin padişahları bu alanı dinlenme ve eğlence amaçlı kullanmıştır. Zaman içinde bölgeye inşa edilen köşkler ve kasırlar sebebiyle Beşiktaş Sahil Sarayı olarak da anıldı.
1842 Yılında Dolmabahçe Sarayı
1842 yılında I. Abdülmecit tarafından inşa ettirilen ve 1853 yılına kadar inşası devam eden Dolmabahçe Sarayı, Abdülmecit tarafından hem barınmak için hem de resmi işler için kullanılmıştır. Osmanlı Devleti padişahlarından Abdülaziz de burada yaşamıştır. Ancak her iki padişahta burada çok fazla süre kalmamıştır.
Cumhuriyet’in İlanı Sonrası Dolmabahçe Sarayı
Dolmabahçe Sarayı, Cumhuriyet’in ilan edilmesi sonrası Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhurbaşkanlığı Konutu olarak kullanılmıştır. Osmanlı zamanında inşa edilmesi, Cumhuriyet’in ilanı sonrası Cumhurbaşkanlığı Konutu olması ve Atatürk’ün 10 Kasım 1938’de aramızdan ayrıldığı yer olması bakımından, Türk milleti için son derece büyük bir öneme sahiptir.
Dolmabahçe Sarayı’nın Yapısı
Saray’ın özelliklerinde, Avrupai mimari akımların harmanlanmış versiyonu görülmektedir. Sarayda 285 oda ve 43 salon bulunmaktadır ve harikulade iki adet kapı yer almaktadır. Sahil sarayının merkezinde ise balo ve tören salonu bulunmaktadır.
Sarayda bulunan Camlı Köşk, Padişah’ın halkı izlediği ve orduyu denetim altına aldığı tek bölümdür. Camlı Köşk Halit Ziya Uşaklıgil’in de dediği gibi ‘’Sarayın dış dünyayı izlediği göz’’dür.
Saray’ın içinde Uzak Doğu, Avrupa ve Türk eserlerini görmek mümkündür. Sarayın her bir yanında şömine, şamdan ve avizeler bulunmaktadır. Balo salonunda 36 metre yüksekliğinde ve 4,5 ton ağırlığında, görkemli bir kristal avize bulunmaktadır.
Dolmabahçe Sarayı ve İsraf
Dönemin Osmanlı padişahlarından Abdülaziz, ekonomiyi Sultan Abdülmecit’ten iflas halinde devralmıştır. Ancak Sultan Abdülaziz döneminde var olan iflas geçmiş yönetime bakıldığında dahada artmıştır. Saray, belgelere göre 5.000.000 ila 6.000.000 arası altına mal olmuştur. Abdülaziz zamanında ise rüşvetler ve usulsüz atamalar yapılmıştır.
Hilafetin Kaldırılması Sonrası Saray’ın Yükselişi
Hilafetin kaldırılması ile Abdülmecit Efendi ve buyruğundaki kişiler, sarayı 1924 yılında terk etmişlerdir. Atatürk üç sene boyunca Dolmabahçe sarayına uğramamıştır fakat Atatürk döneminde saray büyük kazanımlar elde etmiştir. Kültür ve sanat bakımından saray kapıları dış dünyaya açılmış, yurtdışından gelen devlet adamları burada karşılanmıştır.
Atatürk’ün Vedası Ardından
Atatürk Cumhuriyet’in ayaklandığı dönemlerde, İstanbul ziyaretlerinde bu sarayda kalmıştır. 71 numaralı odada, 10 Kasım 1938’de vefat etmiştir. Muayede Salonu’nda yapılmış katafalka yerleştirilen Atatürk, Türk halkına vedasını gerçekleştirmiş, yüz binlerce insan Atatürk için saygı töreninde bulunmuştur. Saray İsmet İnönü zamanında da İstanbul ziyaretlerinde ve diğer devletlerden gelen devlet adamlarının ağırlanmasında kullanılmıştır.
Günümüzde Saray’ın Durumu
Dolmabahçe Sarayı 1984 yılı ile birlikte bir müze- saray halini almıştır.
Bu yazımızda sizlere Dolmabahçe Sarayı’nın geçmişten günümüze durumunu aktardık. Siz de bu ihtişamlı sarayı Boğaz üzerinden görüp tarihe tanıklık etmek istiyorsanız Boğazda.org aracılığı ile bir Boğaz turu düzenleyebilir ya da yat kiralama, tekne kiralama ve teknede düğün seçeneği ile İstanbul Boğaz’ında yer alan muhteşem yapılara şahit olabilirsiniz.
Yazımıza Yorum Katın